Günümüzde hayatımızın her alanına nüfuz eden Yapay Zeka teknolojisi her geçen gün daha da yaşam alanımıza giriyor. Her ortamın kendi jargonu olduğu gibi Yapay Zeka alanında da sıkça kullanılan terimler var. ChatGPT’yi anlamak için ihtiyacınız olan terimleri derledik.
Yapay Zeka, makinelerin insan benzeri görevleri gerçekleştirmesini,
deneyiminden öğrenmesini ve yeni girdilere uyum sağlamasını mümkün kılan
sistemdir.
Yani yapay zeka ile insan yetkinliklerinin geliştirilmesi ve
bunlara katkı sağlaması hedeflenir. Günümüzde çeşitli alanlarda kullanılıyor.
Yapay zekayı günümüz teknolojisinden ayıran en büyük özellik
insan zekasını taklit edebilmesidir. Yapay zekayı anlamanın en iyi yollarından
biri de onu kullanmaktır.
The New York Times’ta yer alan Adam Pasick, Yapay zekayı, özellikle de ChatGPT’yi anlamak için yararlı
ifadelerin ve kavramları listeledi.
Antropomorfizm
İnsanların insan benzeri nitelikleri veya özellikleri bir
yapay zeka sohbet botuna atfetme eğilimi. Örneğin, duygu sahibi olamamasına
rağmen verdiği cevaplara göre nazik ya da acımasız olduğunu varsayabilir ya da
yapay zekanın insan dilini çok iyi taklit ettiği için duyarlı olduğuna
inanabilirsiniz.
Önyargı
Çıktısı, modelin eğitim verileri tarafından çarpıtılırsa,
büyük bir dil modelinde meydana gelebilecek bir hata türü. Örneğin, bir model,
belirli özellikleri veya meslekleri belirli bir ırk veya cinsiyetle
ilişkilendirerek yanlış tahminlere ve saldırgan tepkilere yol açabilir.
Generative AI
Büyük miktarda eğitim verisindeki kalıpları tanımlayarak ve
ardından benzer özelliklere sahip orijinal materyal oluşturarak metin, resim,
video ve bilgisayar kodu dahil olmak üzere içerik oluşturan teknoloji. Örnekler
arasında metin için ChatGPT ve resimler için DALL-E ve Midjourney yer alır.
Halüsinasyon
Sistemin, eğitim verileri ve mimarisindeki sınırlamalar
nedeniyle gerçeklere dayalı olarak yanlış, alakasız veya anlamsız bir yanıt
verdiği, büyük dil modellerinde iyi bilinen bir olgu.
Sinir ağı
Verilerdeki istatistiksel kalıpları bularak becerileri
öğrenen, insan beynini model alan matematiksel bir sistem. Yapay nöron
katmanlarından oluşur: İlk katman girdi verilerini alır ve son katman sonuçları
verir. Sinir ağları oluşturan uzmanlar bile arada ne olduğunu her zaman
anlamıyor.
Parametreler
Büyük bir dil modelinin yapısını ve davranışını tanımlayan
sayısal değerler, tıpkı hangi sözcüklerin geleceğini tahmin etmesine yardımcı
olan ipuçları gibi. GPT-4 gibi sistemlerin yüz milyarlarca parametreye sahip
olduğu düşünülüyor.
Takviyeli öğrenme
Bir AI modeline deneme yanılma yoluyla en iyi sonucu bulmayı
öğreten, sonuçlarına göre bir algoritmadan ödüller veya cezalar alan bir
teknik. Bu sistem, derecelendirmeler, düzeltmeler ve öneriler şeklinde
performansı hakkında geri bildirim veren insanlar tarafından geliştirilebilir.
Dönüştürücü modeli
Kelimeleri teker teker analiz etmek zorunda olmayan, ancak
bir kerede tüm cümleye bakabilen, dili anlamak için kullanışlı bir sinir ağı
mimarisi. Bu bir yapay zeka atılımıydı, çünkü modellerin dildeki bağlamı ve
uzun vadeli bağımlılıkları anlamasını sağladı. Transformers, modelin bir
cümlenin anlamını anlamada önemli olan belirli kelimelere odaklanmasını
sağlayan, kendine dikkat adı verilen bir teknik kullanır.
Doğal dil işleme
Metin sınıflandırması ve duygu analizi dahil olmak üzere
insan dilini anlamak ve oluşturmak için büyük dil modelleri tarafından
kullanılan teknikler. Bu yöntemler genellikle makine öğrenimi algoritmaları,
istatistiksel modeller ve dil kurallarının bir kombinasyonunu kullanır.
Büyük dil modeli
İnternetten çok miktarda metni analiz ederek düzyazı oluşturma,
konuşma yürütme ve bilgisayar kodu yazma dahil olmak üzere becerileri öğrenen
bir tür sinir ağı. Temel işlev, bir dizideki bir sonraki kelimeyi tahmin
etmektir, ancak bu modeller yeni yetenekler öğrenerek uzmanları şaşırttı.
Yapay Zeka ile ilgili daha fazla terim öğrenmek için tıklayınız